Aktualności

MOLEKULARNE MECHANIZMY W CHOROBACH CYWILIZACYJNYCH I NOWE STRATEGIE TERAPEUTYCZNE


W imieniu Łódzkiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Biochemicznego zapraszamy na kolejną sesję wykładową zatytułowaną Molekularne mechanizmy w chorobach cywilizacyjnych i nowe strategie terapeutyczne. Webinar odbędzie się 6 marca 2025 r., o godz. 13:00. Program: 13.00 – Dr n. med. Katarzyna Owczarek, prowadzenie 13.05 – 13.45 - Dr n. biol. Joanna Sarnik Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Klinika Reumatologii Rola białka TRIM21/Ro52 w patogenezie chorób autoimmunologicznych TRIM21 (Ro52) to białko z rodziny TRIM pełniące funkcję ligazy ubikwitynowej E3, kluczowej dla regulacji odpowiedzi immunologicznej. Uczestniczy w mechanizmach przeciwwirusowych, modulacji produkcji cytokin prozapalnych, autofagii oraz kontroli cyklu komórkowego. Deregulacja TRIM21 jest związana z patogenezą licznych chorób autoimmunologicznych, w tym zespołu Sjögrena (pSS), tocznia rumieniowatego układowego (SLE) oraz idiopatycznych miopatii zapalnych (IIM). Ponadto, TRIM21 odgrywa podwójną rolę w chorobach nowotworowych – w zależności od kontekstu biologicznego może działać jako supresor lub promować proliferację, migrację komórek nowotworowych oraz oporność na chemioterapię. Przeciwciała anty-TRIM21 wykrywane są nie tylko w chorobach autoimmunologicznych, ale także w nowotworach oraz infekcjach wirusowych, co sugeruje ich potencjalne znaczenie diagnostyczne i prognostyczne. Ze względu na wieloaspektowe funkcje, TRIM21 stanowi obiecujący biomarker w różnych stanach patologicznych, jednak jego kliniczne zastosowanie wymaga dalszych badań. Celem niniejszego wykładu jest podsumowanie aktualnej wiedzy na temat funkcji TRIM21, analiza spektrum chorób związanych z jego deregulacją oraz ocena klinicznych implikacji zarówno obecności przeciwciał anty-TRIM21, jak i zaburzonej ekspresji tego białka w różnych stanach chorobowych. 13.50 – 14.30 - Dr n. biol. Paulina Tokarz Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Genetyki Molekularnej Strategie terapeutyczne w leczeniu glejaka: aktualne osiągnięcia w zakresie związków małocząsteczkowych Glejak (IV stopień złośliwości, IDH typu dzikiego; GBM, ang. glioblastoma) jest najczęstszym i najbardziej agresywnym nowotworem ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzującym się niskim przeżyciem pacjentów i ograniczoną skutecznością dostępnych terapii. Aktualny standard leczenia obejmuje resekcję chirurgiczną, uzupełnioną radioterapią i chemioterapią, jednak od wprowadzenia protokołu Stuppa 20 lat temu nie odnotowano znaczącej poprawy ogólnego przeżycia pacjentów z GBM. Odsetek 3-letnich przeżyć wśród chorych nie przekracza 5%. Obecność bariery krew-mózg ogranicza kliniczne zastosowanie większości leków przeciwnowotworowych, przepuszczając jedynie niektóre cząsteczki (m.in. te o masie cząstezkowej <400–600 kDa). W naszym zespole opracowaliśmy dialkilowe 2,2,3,3,3-pentafluoropropylofosfoniany (nazywane dalej ZOT) – związki o niskiej masie cząsteczkowej z potencjałem przenikania przez barierę krew-mózg. Wstępne badania wykazały, że dwa związki – ZOT5-1-Me i ZOT5-1-Et – charakteryzują się cytotoksycznością wobec komórek GBM. Ze względu na unikalną strukturę chemiczną i prostotę tych związków, przewidzenie mechanizmu molekularnego leżącego u podstaw ich właściwości cytotoksycznych jest trudne, ponieważ dotychczas nie prowadzono badań nad związkami o podobnej strukturze. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane wyniki badań nad molekularnym mechanizmem cytotoksycznego działania ZOT w kontekście zastosowania związków małocząsteczkowych jako potencjalnych leków przeciwnowotworowych. 14.35 – 15.20 - Dr n. med. Aleksandra Tarasiuk-Zawadzka Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Zakład Biochemii, Katedra Biochemii i Chemii Wybrane związki pochodzenia roślinnego i zwierzęcego jako nowe potencjalne leki przeciwzapalne w terapii ostrego zapalenia trzustki Ostre zapalenie trzustki (OZT) to zaburzenie mechanizmów hamujących lub stabilizujących aktywność enzymów w komórkach pęcherzykowych trzustki, co w konsekwencji powoduje aktywację tych enzymów w okolicy tego narządu. OZT cechuje się uszkodzeniem trzustki i tkanek okołotrzustkowych pod postacią obrzęku, martwicy, martwicy krwotocznej i tłuszczowej, a czasem powikłaniami wielonarządowymi. Nawracające epizody OZT oraz nadmierne spożycie alkoholu mogą przyczyniać się do przewlekłego zapalenia trzustki (PZT), które znacząco zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju raka trzustki. Mimo że wielu badaczy próbowało zidentyfikować mechanizmy leżące u podstaw OZT, choroba ta nadal nie jest w pełni poznana, a skuteczne leczenie ogranicza się do terapii wspomagającej. Wiele związków i preparatów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego może mieć pozytywny wpływ na osłabienie objawów OZT, stanowiąc cenne i efektywne uzupełnienie standardowego leczenia. Podczas wykładu omówione zostaną aktualne trendy oraz wyniki badań własnych dla wybranych związków pochodzenia roślinnego, i zwierzęcego w kontekście ich zastosowania jako potencjalnych leków o działaniu przeciwzapalnym i łagodzącym objawy OZT. Link do rejestracji: https://zoom.us/j/94947444883?pwd=gBC0SjU5P40hz4XUvAo09AsCZzdUoe.1 Serdecznie zapraszamy Zarząd Łódzkiego Oddziału PTBioch

W imie­niu Łódz­kie­go Oddzia­łu Pol­skie­go Towa­rzy­stwa Bio­che­micz­ne­go zapra­sza­my na kolej­ną sesję wykła­do­wą zaty­tu­ło­wa­ną Mole­ku­lar­ne mecha­ni­zmy w cho­ro­bach cywi­li­za­cyj­nych i nowe stra­te­gie tera­peu­tycz­ne.
Webi­nar odbę­dzie się 6 mar­ca 2025 r., o godz. 13:00.


Pro­gram:

13.00 –  Dr n. med. Kata­rzy­na Owcza­rek, pro­wa­dze­nie

13.05 – 13.45 — Dr  n. biol. Joan­na Sar­nik

Uni­wer­sy­tet Medycz­ny w Łodzi, Kli­ni­ka Reu­ma­to­lo­gii

Rola biał­ka TRIM21/Ro52 w pato­ge­ne­zie cho­rób auto­im­mu­no­lo­gicz­nych

 

TRIM21 (Ro52) to biał­ko z rodzi­ny TRIM peł­nią­ce funk­cję liga­zy ubi­kwi­ty­no­wej E3, klu­czo­wej dla regu­la­cji odpo­wie­dzi immu­no­lo­gicz­nej. Uczest­ni­czy w mecha­ni­zmach prze­ciw­wi­ru­so­wych, modu­la­cji pro­duk­cji cyto­kin pro­za­pal­nych, auto­fa­gii oraz kon­tro­li cyklu komór­ko­we­go. Dere­gu­la­cja TRIM21 jest zwią­za­na z pato­ge­ne­zą licz­nych cho­rób auto­im­mu­no­lo­gicz­nych, w tym zespo­łu Sjögre­na (pSS), tocz­nia rumie­nio­wa­te­go ukła­do­we­go (SLE) oraz idio­pa­tycz­nych mio­pa­tii zapal­nych (IIM). Ponad­to, TRIM21 odgry­wa podwój­ną rolę w cho­ro­bach nowo­two­ro­wych – w zależ­no­ści od kon­tek­stu bio­lo­gicz­ne­go może dzia­łać jako supre­sor lub pro­mo­wać pro­li­fe­ra­cję, migra­cję komó­rek nowo­two­ro­wych oraz opor­ność na che­mio­te­ra­pię. Prze­ciw­cia­ła anty-TRI­M21 wykry­wa­ne są nie tyl­ko w cho­ro­bach auto­im­mu­no­lo­gicz­nych, ale tak­że w nowo­two­rach oraz infek­cjach wiru­so­wych, co suge­ru­je ich poten­cjal­ne zna­cze­nie dia­gno­stycz­ne i pro­gno­stycz­ne. Ze wzglę­du na wie­lo­aspek­to­we funk­cje, TRIM21 sta­no­wi obie­cu­ją­cy bio­mar­ker w róż­nych sta­nach pato­lo­gicz­nych, jed­nak jego kli­nicz­ne zasto­so­wa­nie wyma­ga dal­szych badań.

Celem niniej­sze­go wykła­du jest pod­su­mo­wa­nie aktu­al­nej wie­dzy na temat funk­cji TRIM21, ana­li­za spek­trum cho­rób zwią­za­nych z jego dere­gu­la­cją oraz oce­na kli­nicz­nych impli­ka­cji zarów­no obec­no­ści prze­ciw­ciał anty-TRI­M21, jak i zabu­rzo­nej eks­pre­sji tego biał­ka w róż­nych sta­nach cho­ro­bo­wych.

 

13.50 – 14.30 — Dr n. biol. Pau­li­na Tokarz

Uni­wer­sy­tet Łódz­ki, Wydział Bio­lo­gii i Ochro­ny Śro­do­wi­ska, Kate­dra Gene­ty­ki Mole­ku­lar­nej

Stra­te­gie tera­peu­tycz­ne w lecze­niu gle­ja­ka: aktu­al­ne osią­gnię­cia w zakre­sie związ­ków mało­czą­stecz­ko­wych

 

Gle­jak (IV sto­pień zło­śli­wo­ści, IDH typu dzi­kie­go; GBM, ang. glio­bla­sto­ma) jest naj­częst­szym i naj­bar­dziej agre­syw­nym nowo­two­rem ośrod­ko­we­go ukła­du ner­wo­we­go, cha­rak­te­ry­zu­ją­cym się niskim prze­ży­ciem pacjen­tów i ogra­ni­czo­ną sku­tecz­no­ścią dostęp­nych tera­pii. Aktu­al­ny stan­dard lecze­nia obej­mu­je resek­cję chi­rur­gicz­ną, uzu­peł­nio­ną radio­te­ra­pią i che­mio­te­ra­pią,  jed­nak od wpro­wa­dze­nia pro­to­ko­łu Stup­pa 20 lat temu nie odno­to­wa­no zna­czą­cej popra­wy ogól­ne­go prze­ży­cia pacjen­tów z GBM. Odse­tek 3‑letnich prze­żyć wśród cho­rych nie prze­kra­cza 5%. Obec­ność barie­ry krew-mózg ogra­ni­cza kli­nicz­ne zasto­so­wa­nie więk­szo­ści leków prze­ciw­no­wo­two­ro­wych, prze­pusz­cza­jąc jedy­nie nie­któ­re czą­stecz­ki (m.in. te o masie czą­stez­ko­wej <400–600 kDa).

W naszym zespo­le opra­co­wa­li­śmy dial­ki­lo­we 2,2,3,3,3‑pentafluoropropylofosfoniany (nazy­wa­ne dalej ZOT) – związ­ki o niskiej masie czą­stecz­ko­wej z poten­cja­łem prze­ni­ka­nia przez barie­rę krew-mózg. Wstęp­ne bada­nia wyka­za­ły, że dwa związ­ki – ZOT5-1-Me i ZOT5-1-Et  – cha­rak­te­ry­zu­ją się cyto­tok­sycz­no­ścią wobec komó­rek GBM. Ze wzglę­du na uni­kal­ną struk­tu­rę che­micz­ną i pro­sto­tę tych związ­ków, prze­wi­dze­nie mecha­ni­zmu mole­ku­lar­ne­go leżą­ce­go u pod­staw ich wła­ści­wo­ści cyto­tok­sycz­nych jest trud­ne, ponie­waż dotych­czas nie pro­wa­dzo­no badań nad związ­ka­mi o podob­nej struk­tu­rze.

Pod­czas wykła­du zosta­ną zapre­zen­to­wa­ne wyni­ki badań nad mole­ku­lar­nym mecha­ni­zmem cyto­tok­sycz­ne­go dzia­ła­nia ZOT w kon­tek­ście zasto­so­wa­nia związ­ków mało­czą­stecz­ko­wych jako poten­cjal­nych leków prze­ciw­no­wo­two­ro­wych.

 

14.35 – 15.20 — Dr n. med. Alek­san­dra Tara­siuk-Zawadz­ka

Uni­wer­sy­tet Medycz­ny w Łodzi, Zakład Bio­che­mii, Kate­dra Bio­che­mii i Che­mii

Wybra­ne związ­ki pocho­dze­nia roślin­ne­go i zwie­rzę­ce­go jako nowe poten­cjal­ne leki prze­ciw­za­pal­ne w tera­pii ostre­go zapa­le­nia trzust­ki

 

Ostre zapa­le­nie trzust­ki (OZT) to zabu­rze­nie mechanizmów hamujących lub sta­bi­li­zu­ją­cych aktyw­ność enzy­mów w komór­kach pęche­rzy­ko­wych trzust­ki, co w kon­se­kwen­cji powo­du­je akty­wa­cję tych enzy­mów w oko­li­cy tego narzą­du. OZT cechu­je się uszko­dze­niem trzust­ki i tka­nek oko­ło­trzust­ko­wych pod posta­cią obrzę­ku, mar­twi­cy, mar­twi­cy krwo­tocz­nej i tłusz­czo­wej, a cza­sem powi­kła­nia­mi wie­lo­na­rzą­do­wy­mi. Nawra­ca­ją­ce epi­zo­dy OZT oraz nad­mier­ne spo­ży­cie alko­ho­lu mogą przy­czy­niać się do prze­wle­kłe­go zapa­le­nia trzust­ki (PZT), które zna­czą­co zwięk­sza praw­do­po­do­bień­stwo roz­wo­ju raka trzust­ki. Mimo że wie­lu bada­czy pró­bo­wa­ło ziden­ty­fi­ko­wać mecha­ni­zmy leżą­ce u pod­staw OZT, cho­ro­ba ta nadal nie jest w peł­ni pozna­na, a sku­tecz­ne lecze­nie ogra­ni­cza się do tera­pii wspo­ma­ga­ją­cej.

Wie­le związ­ków i pre­pa­ra­tów pocho­dze­nia roślin­ne­go i zwie­rzę­ce­go może mieć pozy­tyw­ny wpływ na osła­bie­nie objawów OZT, sta­no­wiąc cen­ne i efek­tyw­ne uzu­peł­nie­nie stan­dar­do­we­go lecze­nia.

Pod­czas wykła­du omó­wio­ne zosta­ną aktu­al­ne tren­dy oraz wyni­ki badań wła­snych dla wybra­nych związ­ków pocho­dze­nia roślin­ne­go, i zwie­rzę­ce­go w kon­tek­ście ich zasto­so­wa­nia jako poten­cjal­nych leków o dzia­ła­niu prze­ciw­za­pal­nym i łago­dzą­cym obja­wy OZT.

 

Link do reje­stra­cji:

https://zoom.us/j/94947444883?pwd=gBC0SjU5P40hz4XUvAo09AsCZzdUoe.1

Ser­decz­nie zapra­sza­my

Zarząd Łódz­kie­go Oddzia­łu PTBioch

  • Opublikowano: 26 lutego 2025
Podziel się na:
  • Facebook
  • LinkedIn
godło Polski

Uni­wer­sy­tet Medycz­ny w Łodzi
Ale­ja T. Kościusz­ki 4
90–419 Łódź
NIP 7251843739
REGON 473073308

BIP