27 mar­ca 2025 roku obchod­zony jest po raz pier­wszy Świa­towy Dzień Przestrze­ga­nia Zale­ceń Ter­apeu­ty­cznych (World Adher­ence Day) – inic­jaty­wa mają­ca na celu zwróce­nie uwa­gi na prob­lem sys­tem­aty­cznego stosowa­nia ter­apii przez pac­jen­tów. Mimo dynam­icznego roz­wo­ju medy­cyny skuteczność leczenia wciąż zależy od przestrze­ga­nia zale­ceń.

„Nieprzestrze­ganie zale­ceń ter­apeu­ty­cznych to ukry­ta epi­demia. Każdego roku w Europie umiera z tego powodu 200 tysię­cy osób, a kosz­ty dla sys­temów opie­ki zdrowot­nej się­ga­ją 125 mil­iardów euro.” – pod­kreśla prof. Prze­mysław Kar­das, kierown­ik Cen­trum Badań nad Przestrze­ganiem Zale­ceń Ter­apeu­ty­cznych Uni­w­er­syte­tu Medy­cznego w Łodzi.

Cen­trum Badań nad Przestrze­ganiem Zale­ceń Ter­apeu­ty­cznych Uni­w­er­syte­tu Medy­cznego w Łodzi akty­wnie angażu­je się w dzi­ała­nia na rzecz poprawy adherencji ter­apeu­ty­cznej. Ważnym krok­iem było zaan­gażowanie Cen­trum w inic­jaty­wę Eras­mus+ Skills4Adherence, której celem jest edukac­ja pro­fesjon­al­istów medy­cznych w zakre­sie skutecznych metod wspiera­nia pac­jen­tów w przestrze­ga­niu zale­ceń. W ramach pro­jek­tu pow­stał nowoczes­ny kurs online, dostęp­ny dla spec­jal­istów ochrony zdrowia w całej Europie. Jed­nym z kluc­zowych osiąg­nięć Cen­trum było uczest­nict­wo w pro­jek­cie Hory­zont 2020 – GATEKEEPER, w ramach którego opra­cow­ano aplikację mobil­ną „Moje Zdrowie na co Dzień”. To narzędzie cyfrowe wspiera pac­jen­tów w sys­tem­aty­cznym stosowa­niu ter­apii, poma­ga­jąc im w mon­i­torowa­niu przyj­mowa­nia leków i zarządza­niu lecze­niem. Pro­jekt ten stał się inspiracją do dal­szych badań i rozwi­ja­nia tech­nologii wspier­a­ją­cych adherencję ter­apeu­ty­czną. Sukcesy tych pro­jek­tów utorowały drogę dla kole­jnych między­nar­o­dowych inic­jatyw, których celem jest poprawa adherencji ter­apeu­ty­cznej oraz rozwój sys­temów wspier­a­ją­cych pac­jen­tów w skutecznym lecze­niu. Naukow­cy otrzy­mali kole­jne dwa pro­jek­ty Hory­zont Europa – Inno­v­a­tive Health Ini­tia­tive, z łącznym budżetem dla Uni­w­er­syte­tu się­ga­ją­cym 2,5 mil­ionów zło­tych.

 

„Cen­trum Badań nad Przestrze­ganiem Zale­ceń Ter­apeu­ty­cznych stanowi doskon­ały przykład sukce­su, jaki mogą przynieść pro­jek­ty między­nar­o­dowe. Dzię­ki wielo­let­niej współpra­cy z zagraniczny­mi ośrod­ka­mi naukowy­mi oraz uczest­nictwu w prestiżowych pro­gra­mach badaw­czych (Eras­mus+, COST, Hory­zont 2020, Hory­zont Europa), Cen­trum kon­sek­went­nie rozwi­ja swój potenc­jał i wdraża innowa­cyjne rozwiąza­nia w prak­tyce klin­icznej.” – dr Eweli­na Łojew­s­ka, koor­dy­na­tor admin­is­tra­cyjny pro­jek­tów

Bada­nia pokazu­ją, że niemal połowa pac­jen­tów z choroba­mi przewlekły­mi nie przestrze­ga w pełni zale­ceń ter­apeu­ty­cznych. Przy­czyny są różne – od braku odczuwal­nych objawów, przez złożoność schematów leczenia, aż po obawy przed skutka­mi uboczny­mi. Prob­lem ten szczegól­nie doty­czy pac­jen­tów z choroba­mi skąpoob­ja­wowy­mi, taki­mi jak nad­ciśnie­nie, cukrzy­ca typu 2 czy pod­wyżs­zony poziom cho­les­terolu. Dodatkowo bari­ery sys­te­mowe, takie jak ogranic­zony dostęp do spec­jal­istów czy trud­noś­ci finan­sowe, a nawet pozornie bła­he kwest­ie, jak wielkość czy smak tabletek, mogą prowadz­ić do prz­er­wa­nia ter­apii.

Świa­towy Dzień Przestrze­ga­nia Zale­ceń Ter­apeu­ty­cznych to doskon­ała okaz­ja, aby pod­kreślić, że sys­tem­aty­czne stosowanie ter­apii nie jest wyłącznie odpowiedzial­noś­cią pac­jen­ta, lecz wspól­nym wyzwaniem dla wszys­t­kich uczest­ników pro­ce­su leczenia. Współpra­ca pac­jen­tów, lekarzy, far­ma­ceutów i decy­den­tów sys­te­mu ochrony zdrowia może znaczą­co przy­czynić się do zmniejszenia licz­by hos­pi­tal­iza­cji, obniże­nia kosztów ter­apii i – co najważniejsze – ratowa­nia życia!