(Głów­ny Inspek­to­rat Sani­tar­ny, War­sza­wa, 21.02.2020 r.)

Aktu­al­nie nie ma wytycz­nych Świa­to­wej Orga­ni­za­cji Zdro­wia (WHO) ani Euro­pej­skie­go Cen­trum ds. Zapo­bie­ga­nia i Kon­tro­li Cho­rób (ECDC), któ­re naka­zy­wa­ły­by obję­cie nad­zo­rem oso­by powra­ca­ją­ce z kra­jów azja­tyc­kich, jeże­li nie speł­nia­ją one kry­te­riów kwa­li­fi­ka­cji do dal­sze­go postę­po­wa­nia.

Postę­po­wa­niu pod­le­ga oso­ba, któ­ra speł­nia kry­te­ria kli­nicz­ne ORAZ kry­te­ria epi­de­mio­lo­gicz­ne:

Kryteria kliniczne

Każ­da oso­ba, u któ­rej wystą­pił co naj­mniej jeden z wymie­nio­nych obja­wów ostrej infek­cji ukła­du odde­cho­we­go:

• gorącz­ka
• kaszel
• dusz­ność

Kryteria epidemiologiczne

Każ­da oso­ba, któ­ra  w okre­sie 14 dni przed wystą­pie­niem obja­wów speł­nia­ła
co naj­mniej jed­no z nastę­pu­ją­cych kry­te­riów:

• podróżowała/przebywała w regio­nie, w któ­rym podej­rze­wa się  utrzy­mu­ją­cą się trans­mi­sję SARS-CoV‑2^[1]
• mia­ła bli­ski kon­takt^[2] z oso­bą, u któ­rej stwier­dzo­no zaka­że­nie SARS-CoV‑2 (kon­takt z przy­pad­kiem potwier­dzo­nym^[3] lub przy­pad­kiem praw­do­po­dob­nym^[4])
• pra­co­wa­ła lub prze­by­wa­ła jako odwie­dza­ją­cy^[5] w jed­no­st­ce opie­ki zdro­wot­nej, w któ­rej leczo­no pacjen­tów zaka­żo­nych SARS-CoV‑2

Ryc. 1 . Algo­rytm kwa­li­fi­ka­cji osób do postę­po­wa­nia epi­de­mio­lo­gicz­ne­go oraz medycz­ne­go (nie obej­mu­je usta­wo­wej kwa­ran­tan­ny sto­so­wa­nej na pod­sta­wie art. 35 usta­wy z dnia 5 grud­nia 2008 r. o zapo­bie­ga­niu oraz zwal­cza­niu zaka­żeń i cho­rób zakaź­nych u ludzi):

 

W przy­pad­ku wąt­pli­wo­ści nale­ży skon­tak­to­wać się z naj­bliż­szą Powia­to­wą Sta­cją Sani­tar­no-Epi­de­mio­lo­gicz­ną, prze­ka­zu­jąc wszyst­kie nie­zbęd­ne dane (kie­dy i z jakie­go rejo­nu oso­ba powró­ci­ła, jakie wystę­pu­ją u niej obja­wy i od kie­dy).

Zgod­nie z usta­wą o zapo­bie­ga­niu oraz zwal­cza­niu zaka­żeń i cho­rób zakaź­nych u ludzi (Dz.U. z 2019 r. poz. 1239) w przy­pad­ku podej­rze­nia lub roz­po­zna­nia zacho­ro­wa­nia na cho­ro­bę szcze­gól­nie nie­bez­piecz­ną i wyso­ce zakaź­ną lekarz przyj­mu­ją­cy do szpi­ta­la, miej­sca izo­la­cji lub odby­wa­nia kwa­ran­tan­ny, kie­ru­jąc się wła­sną oce­ną stop­nia zagro­że­nia dla zdro­wia publicz­ne­go, pod­da­je oso­bę podej­rza­ną o zacho­ro­wa­nie, cho­rą na cho­ro­bę szcze­gól­nie nie­bez­piecz­ną i wyso­ce zakaź­ną lub oso­bę nara­żo­ną na zaka­że­nie hospi­ta­li­za­cji, izo­la­cji lub kwa­ran­tan­nie oraz bada­niom.

Każ­da oso­ba mani­fe­stu­ją­ca obja­wy zaka­że­nia SARS-CoV‑2 powin­na być hospi­ta­li­zo­wa­na w oddzia­le zakaź­nym (obser­wa­cyj­no-zakaź­nym) z zapew­nie­niem warun­ków izo­la­cji odde­cho­wej i ści­słe­go reżi­mu sani­tar­ne­go.

Oso­by nie speł­nia­ją­ce kry­te­riów kli­nicz­nych ORAZ kry­te­riów epi­de­mio­lo­gicz­nych powin­ny być leczo­ne w warun­kach ambu­la­to­ryj­nych w ramach pod­sta­wo­wej opie­ki zdro­wot­nej.

Wska­za­ne jest zapo­bie­ga­nie innym cho­ro­bom zakaź­nym poprzez szcze­pie­nia, np. prze­ciw­ko gry­pie. W zależ­no­ści od sezo­nu epi­de­micz­ne­go, w Pol­sce reje­stru­je się od kil­ku­set tysię­cy do kil­ku milio­nów zacho­ro­wań i podej­rzeń zacho­ro­wań na gry­pę i zacho­ro­wa­nia gry­po­po­dob­ne rocz­nie. Szczyt zacho­ro­wań ma miej­sce zwy­kle mię­dzy stycz­niem a mar­cem.
Ostre infek­cje wiru­so­we mogą sprzy­jać zaka­że­niom inny­mi czyn­ni­ka­mi infek­cyj­ny­mi, w tym wiru­sa­mi. Nie nale­ży jed­nak trak­to­wać szcze­pień ochron­nych prze­ciw­ko gry­pie jako spo­so­bu zapo­bie­ga­nia zaka­że­niom SARS-Cov‑2.

Infor­mu­je­my, iż Mini­ster­stwo Nauki i Szkol­nic­twa Wyż­sze­go (MNiSW) wspól­nie z Kon­fe­ren­cją Rek­to­rów Aka­de­mic­kich Szkół Pol­skich powo­ła­ły zespół kry­zy­so­wy w związ­ku
z roz­prze­strze­nia­niem się koro­na­wi­ru­sa. Moni­to­ro­wa­ne są wyjaz­dy pol­skich stu­den­tów oraz naukow­ców do Chin i przy­jaz­dy chiń­skich stu­den­tów oraz naukow­ców do Pol­ski w ramach wymia­ny mię­dzy­rzą­do­wej oraz poro­zu­mień mię­dzy­uczel­nia­nych.

Podstawowe środki ochronne przeciwko nowemu koronawirusowi  wywołującemu chorobę COVID-19

Czę­sto myj ręce
Czę­sto myj ręce uży­wa­jąc mydła i wody, a jeśli nie masz do nich dostę­pu, uży­waj płynów/żeli na bazie alko­ho­lu (min. 60%).
Dla­cze­go? Mycie rąk ww. meto­da­mi zabi­ja wiru­sa, jeśli znaj­du­je się on na rękach.

Sto­suj odpo­wied­nie zasa­dy ochro­ny pod­czas kasz­lu i kicha­nia
Pod­czas kasz­lu i kicha­nia zakryj usta i nos zgię­tym łok­ciem lub chu­s­tecz­ką – natych­miast wyrzuć chu­s­tecz­kę do zamknię­te­go kosza i umyj ręce uży­wa­jąc mydła i wody, a jeśli nie masz do nich dostę­pu – płynów/żeli na bazie alko­ho­lu (min. 60%).
Dla­cze­go? Zakry­cie ust i nosa pod­czas kasz­lu i kicha­nia zapo­bie­ga roz­prze­strze­nia­niu się zaraz­ków i wiru­sów. Jeśli kichasz lub kasz­lesz w dło­nie, możesz zanie­czy­ścić przed­mio­ty lub doty­ka­ne oso­by.

Zacho­waj bez­piecz­ną odle­głość
Zacho­waj co naj­mniej 1 metr odle­gło­ści mię­dzy sobą a inny­mi ludź­mi, szcze­gól­nie tymi, któ­rzy kasz­lą, kicha­ją i mają gorącz­kę.
Dla­cze­go? Gdy ktoś zara­żo­ny wiru­sem powo­du­ją­cym cho­ro­bę ukła­du odde­cho­we­go, taką jak COVID-19, kasz­le lub kicha, wyda­la pod ciśnie­niem małe kro­pel­ki śli­ny i ślu­zu zawie­ra­ją­ce wiru­sa. Jeśli jesteś zbyt bli­sko, ist­nie­je ryzy­ko, że możesz wdy­chać wiru­sa.

Uni­kaj doty­ka­nia oczu, nosa i ust
Dla­cze­go? Dło­nie doty­ka­ją wie­lu powierzch­ni, któ­re mogą być ska­żo­ne wiru­sem. Jeśli dotkniesz oczu, nosa lub ust zanie­czysz­czo­ny­mi ręka­mi, możesz prze­nieść wiru­sa z powierzch­ni na sie­bie.

Jeśli masz gorącz­kę, kaszel, trud­no­ści w oddy­cha­niu, zasię­gnij pomo­cy medycz­nej
Jeśli masz gorącz­kę, kaszel, trud­no­ści w oddy­cha­niu, zasię­gnij pomo­cy medycz­nej zgod­nie z  infor­ma­cją zamiesz­czo­ną na stro­nie Mini­ster­stwa Zdro­wia https://www.gov.pl/web/zdrowie
Dla­cze­go? Obja­wy ze stro­ny ukła­du odde­cho­we­go z towa­rzy­szą­cą gorącz­ką mogą mieć wie­le przy­czyn np. wiru­so­wą (wiru­sy gry­py, ade­no­wi­ru­sy, ryno­wi­ru­sy,  koro­na­wi­ru­sy, wiru­sy para­gry­py) czy bak­te­ryj­ną (pałecz­ka Haemo­phi­lus influ­en­zaea, pałecz­ka krztu­ś­ca, chla­my­dia, myko­pla­za­ma).

Jeśli masz łagod­ne obja­wy ze stro­ny ukła­du odde­cho­we­go i nie podró­żo­wa­łeś do Chin
Jeśli masz łagod­ne obja­wy ze stro­ny ukła­du odde­cho­we­go i nie podró­żo­wa­łeś do Chin, pamię­taj o sto­so­wa­niu pod­sta­wo­wych zasad ochro­ny pod­czas kasz­lu, kicha­nia oraz higie­ny rąk i pozo­stań w domu do cza­su powro­tu do zdro­wia, jeśli to moż­li­we.

Chroń siebie i innych przed zachorowaniem

Nie zale­ca się uży­wa­nia masek na twarz przez zdro­wych ludzi w celu zapo­bie­że­nia roz­prze­strze­nia­niu się SARS-Cov‑2
Nosze­nie masecz­ki zasła­nia­ją­cej usta i nos może pomóc ogra­ni­czyć roz­prze­strze­nia­nie się nie­któ­rych cho­rób ukła­du odde­cho­we­go.  Jed­nak sto­so­wa­nie samej masecz­ki nie gwa­ran­tu­je powstrzy­ma­nia infek­cji i powin­no być połą­czo­ne ze sto­so­wa­niem innych środ­ków zapo­bie­gaw­czych, w tym higie­ną rąk i zasa­da­mi ochro­ny pod­czas kasz­lu czy kicha­nia (patrz wyżej) oraz uni­ka­niem bli­skie­go kon­tak­tu z inny­mi ludź­mi (co naj­mniej 1 metr odle­gło­ści).
Świa­to­wa Orga­ni­za­cja Zdro­wia dora­dza racjo­nal­ne sto­so­wa­nie mase­czek.
Uży­waj  mase­czek tyl­ko wte­dy, gdy masz obja­wy ze stro­ny ukła­du odde­cho­we­go (kaszel lub kicha­nie), podej­rze­wasz u sie­bie infek­cję SARS-Cov‑2 prze­bie­ga­ją­cą z łagod­ny­mi obja­wa­mi lub opie­ku­jesz się oso­bą z podej­rze­niem infek­cji SARS-Cov‑2.
Podej­rze­nie zaka­że­nie SARS-Cov‑2 jest powią­za­ne:
– z podró­żo­wa­niem po obsza­rze Chin, w któ­rym zgło­szo­no przy­pad­ki zaka­że­nia SARS-Cov‑2,
lub
– bli­skim kon­tak­tem z kimś, kto podró­żo­wał po Chi­nach i ma obja­wy ze stro­ny ukła­du odde­cho­we­go.

Euro­pej­skie­go Cen­trum Zapo­bie­ga­nia i Kon­tro­li Cho­rób (ECDC) oce­nia, iż ryzy­ko zaka­że­nia SARS-CoV‑2 dla oby­wa­te­li UE/EOG i Wiel­kiej Bry­ta­nii prze­by­wa­ją­cych w Euro­pie jest obec­nie niskie.

Zachę­ca­my do zapo­zna­nia się infor­ma­cja­mi zamiesz­cza­ny­mi  na stro­nie inter­ne­to­wej Głów­ne­go Inspek­to­ra­tu Sani­tar­ne­go pod adre­sem www.gis.gov.pl, m.in. „Komu­ni­kat dla podró­żu­ją­cych”, „Zasa­dy postę­po­wa­nia epi­de­mio­lo­gicz­ne­go i medycz­ne­go w związ­ku z ryzy­kiem zawle­cze­nia na obszar Pol­ski nowe­go koro­na­wi­ru­sa (SARS-CoV‑2)””, „Nowy koro­na­wi­rus SARS-Cov‑2 – ZALECENIA „ oraz „ Zasa­dy postę­po­wa­nia w PODRÓŻY LOTNICZEJ oraz w por­tach lot­ni­czych w związ­ku z ryzy­kiem zawle­cze­nia na obszar Pol­ski nowe­go koro­na­wi­ru­sa (SARS-CoV‑2)”.  Zachę­ca­my rów­nież do odwie­dza­nia stro­ny Głów­ne­go Inspek­to­ra­tu Sani­tar­ne­go na Face­bo­oku, gdzie zamiesz­cza­ne są naj­now­sze infor­ma­cje.

Instruk­cja jak popraw­nie i sku­tecz­nie myć ręce znaj­du­je się poni­żej.

[1] Infor­ma­cje o krajach/regionach z utrzy­mu­ją­cą się trans­mi­sją SARS-CoV‑2 są dostęp­ne pod lin­kiem: https://www.ecdc.europa.eu/en/areas-presumed-ongoing-community-transmission-2019-ncov

[2] Bli­ski kon­takt jest defi­nio­wa­ny jako nara­że­nie per­so­ne­lu w jed­nost­kach opie­ki zdro­wot­nej w związ­ku z opie­ką nad cho­ry­mi  z SARS-CoV‑2, zamiesz­ki­wa­nie z pacjen­tem COVID19, pra­ca w bli­skiej odle­gło­ści, prze­by­wa­nie w tej samej kla­sie szkol­nej z pacjen­tem COVID19, podró­żo­wa­nie wspól­nie z pacjen­tem COVID19 dowol­nym środ­kiem trans­por­tu

[3] Przy­pa­dek potwier­dzo­ny (kry­te­ria labo­ra­to­ryj­ne):

wykry­cie kwa­su nukle­ino­we­go SARS-CoV‑2 z mate­ria­łu kli­nicz­ne­go  potwier­dzo­ne bada­niem mole­ku­lar­nym ukie­run­ko­wa­nym na inny obszar geno­mu wiru­sa.

[4] Przy­pa­dek praw­do­po­dob­ny (kry­te­ria labo­ra­to­ryj­ne) co naj­mniej jed­no z nastę­pu­ją­cych kry­te­riów:

– dodat­ni wynik testu w kie­run­ku obec­no­ści koro­na­wi­ru­sów (pan-coro­na­vi­rus test),

– nie­jed­no­znacz­ny wynik bada­nia wykry­wa­ją­ce­go kwas nukle­ino­wy SARS-CoV‑2.

[5] na obec­nym eta­pie doty­czy to przede wszyst­kim zagra­nicz­nych jed­no­stek opie­ki zdro­wot­nej w któ­rych hospi­ta­li­zo­wa­no oso­by z potwier­dzo­nym zaka­że­niem SARS-CoV‑2.