Pozna­li­śmy kolej­na piąt­kę lau­re­atów kon­kur­su MINIATURA 6 na poje­dyn­cze dzia­ła­nia nauko­we ogło­szo­ne­go przez NCN w dniu 1 lute­go 2022 r.

Ser­decz­nie gra­tu­lu­je­my i życzy­my wie­lu suk­ce­sów nauko­wych!

Pod­sta­wo­wym celem kon­kur­su MINIATURA jest finan­so­we wspar­cie dzia­ła­nia nauko­we­go słu­żą­ce­go przy­go­to­wa­niu przy­szłe­go pro­jek­tu badaw­cze­go pla­no­wa­ne­go do zło­że­nia w kon­kur­sach NCN, innych kon­kur­sach ogól­no­kra­jo­wych lub mię­dzy­na­ro­do­wych. W bie­żą­cej edy­cji kon­kur­su moż­na było uzy­skać środ­ki finan­so­we w wyso­ko­ści od 5 000 do 50 000 zł na reali­za­cję dzia­ła­nia nauko­we­go trwa­ją­ce­go do 12 mie­się­cy.

L.p.	Oso­ba reali­zu­ją­ca dzia­ła­nie	Wydział	Rodzaj dzia­ła­nia nauko­we­go	Tytuł wnio­sku	Okres reali­za­cji (ilość mie­się­cy)	Przy­zna­ne środ­ki
1.	dr Syl­wia Moskwa	Wydział Lekar­ski	bada­nia wstępne/pilotażowe	Wykry­wa­nie naby­tych mecha­ni­zmów opor­no­ści na line­zo­lid u gron­kow­ców koagu­la­zo-ujem­nych	12	25 520,00
2.	dr Ernest Bobeff	Wydział Lekar­ski	bada­nia wstępne/pilotażowe	Płyn­na biop­sja w gle­ja­ku wie­lo­po­sta­cio­wym — muta­cje mito­chon­drial­ne­go DNA jako pod­sta­wa mało­in­wa­zyj­nej dia­gno­sty­ki	12	49 995,00
3.	dr Joan­na Stra­gie­ro­wicz	Wydział Far­ma­ceu­tycz­ny	bada­nia wstępne/pilotażowe	Oce­na dzia­ła­nia (anty)androgenowego hek­sa­chlo­ro­na­fta­le­nu z wyko­rzy­sta­niem mode­lu zwie­rzę­ce­go (test Her­sh­ber­ge­ra)	12	49 500,00
4.	dr inż. Domi­nik Żyro	Wydział Far­ma­ceu­tycz­ny	bada­nia wstępne/pilotażowe	Koor­dy­na­cyj­ne związ­ki sre­bra z ligan­da­mi o budo­wie azo­lo­wej. Syn­te­za, oce­na wła­ści­wo­ści che­micz­nych i bio­lo­gicz­nych	12	49 995,00
5.	Dr Damian Wodziń­ski	Wydział Far­ma­ceu­tycz­ny	bada­nia wstępne/pilotażowe	Oce­na eks­pre­sji genów i stop­nia fos­fo­ry­la­cji wybra­nych bia­łek nale­żą­cych do szla­ku sygna­ło­we­go JNK u pacjen­tów z rakiem jeli­ta gru­be­go	12	49 467,00

 

dr n. med. Syl­wia Moskwa (Zakład Mikro­bio­lo­gii i Labo­ra­to­ryj­nej Immu­no­lo­gii Medycz­nej)

Tytuł pro­jek­tu: Wykry­wa­nie naby­tych mecha­ni­zmów opor­no­ści na line­zo­lid u gron­kow­ców koagu­la­zo-ujem­nych

Do pro­jek­tu badaw­cze­go zosta­ną zakwa­li­fi­ko­wa­ne izo­la­ty gron­kow­ców koagu­la­zo-ujem­nych z mate­ria­łu kli­nicz­ne­go od hospi­ta­li­zo­wa­nych pacjen­tów, któ­re wyka­żą opor­ność na line­zo­lid. W zabez­pie­czo­nych szcze­pach pla­nu­je się poszu­ki­wa­nie wszyst­kich zna­nych genów opor­no­ści na line­zo­lid: cfr, cfr(B), cfr©, cfr(D), cfr(E), optrA i poxtA. Uzy­ska­ne wyni­ki dzia­łań wska­żą na naj­czę­ściej wystę­pu­ją­ce naby­te geny opor­no­ści na line­zo­lid wśród bada­nych gron­kow­ców koagu­la­zo-ujem­nych. Prze­pro­wa­dzo­na zosta­nie ana­li­za kore­la­cji pomię­dzy ziden­ty­fi­ko­wa­ny­mi naby­ty­mi gena­mi opor­no­ści na line­zo­lid a stop­niem opor­no­ści na ten anty­bio­tyk. Ostat­nio gron­kow­ce koagu­la­zo-ujem­ne opor­ne na line­zo­lid są coraz czę­ściej izo­lo­wa­ne z mate­ria­łów kli­nicz­nych. Ich obec­ność oraz dyna­mi­ka wystę­po­wa­nia suge­ru­ją potrze­bę poszu­ki­wa­nia przy­czyn ich poja­wia­nia się i metod zapo­bie­ga­nia, a tak­że sze­rze­nia się tych szcze­pów, poprzez kon­tro­lo­wa­nie ognisk epi­de­micz­nych oraz wpro­wa­dze­nie potrzeb­nych zmian w poli­ty­ce anty­bio­ty­ko­wej.

---

dr n. med. Ernest Bobeff (Zakład Medy­cy­ny Snu i Zabu­rzeń Meta­bo­licz­nych)

Tytuł pro­jek­tu: Płyn­na biop­sja w gle­ja­ku wie­lo­po­sta­cio­wym — muta­cje mito­chon­drial­ne­go DNA, jako pod­sta­wa mało­in­wa­zyj­nej dia­gno­sty­ki

Ostat­nie bada­nie prze­pro­wa­dzo­ne w Kli­ni­ce Neu­ro­chi­rur­gii i Onko­lo­gii Ukła­du Ner­wo­we­go w Łodzi sta­wia przed nami per­spek­ty­wę wyko­rzy­sta­nia bada­nia krwi w dia­gno­sty­ce gle­ja­ka wie­lo­po­sta­cio­we­go. Jest to naj­częst­szy i naj­bar­dziej zło­śli­wy pier­wot­ny guz mózgu, w któ­rym mimo spe­cja­li­stycz­ne­go lecze­nia prze­ży­cie wyno­si oko­ło 12 mie­się­cy.

Mito­chon­dria odpo­wia­da­ją za pro­ces oddy­cha­nia komór­ko­we­go, któ­ry jest sta­łym źró­dłem ener­gii dla każ­dej żywej komór­ki. Meta­bo­lizm komó­rek nowo­two­ro­wych róż­ni się od meta­bo­li­zmu pra­wi­dło­wych komó­rek. Ana­li­za mito­chon­drial­ne­go DNA gle­ja­ka wie­lo­po­sta­cio­we­go wyka­za­ła obec­ność muta­cji zwią­za­nych ze zwięk­szo­nym zapo­trze­bo­wa­niem meta­bo­licz­nym guza. Mogą one mieć wpływ na jego sto­pień zło­śli­wo­ści i opor­ność na che­mio­te­ra­pię, jak rów­nież być korzyst­nym celem tera­pii geno­wych.

Płyn­na biop­sja to zasto­so­wa­nie mało­in­wa­zyj­ne­go bada­nia krwi w roz­po­zna­wa­niu i moni­to­ro­wa­niu nowo­two­rów. Jej rola w dia­gno­sty­ce guzów mózgu nie zosta­ła jesz­cze okre­ślo­na. Krą­żą­ce mito­chon­drial­ne DNA wystę­pu­je w więk­szej ilo­ści we krwi niż jądro­we DNA. Może zatem sta­no­wić lep­sze źró­dło infor­ma­cji i zna­leźć sze­ro­kie zasto­so­wa­nie w onko­lo­gii.

Moż­li­wo­ści współ­cze­snej dia­gno­sty­ki labo­ra­to­ryj­nej wykra­cza­ją poza codzien­ną prak­ty­kę lekar­ską. Nasz pro­jekt wpi­su­je się w aktu­al­ny kie­ru­nek badań w dia­gno­sty­ce guzów mózgu i pozwo­li odpo­wie­dzieć na pyta­nie, czy mito­chon­drial­ne DNA może posłu­żyć do opra­co­wy­wa­nia sper­so­na­li­zo­wa­nych tera­pii w gle­ja­ku wie­lo­po­sta­cio­wym.

---

dr n.med. Joan­na Stra­gie­ro­wicz (Zakład Tok­sy­ko­lo­gii)

Tytuł pro­jek­tu: Oce­na dzia­ła­nia (anty)androgenowego hek­sa­chlo­ro­na­fta­le­nu  z wyko­rzy­sta­niem mode­lu zwie­rzę­ce­go (test Her­sh­ber­ge­ra)

W ostat­nich latach, w kra­jach roz­wi­nię­tych gospo­dar­czo zanie­czysz­cze­nie śro­do­wi­ska natu­ral­ne­go przez sub­stan­cje tok­sycz­ne zakłó­ca­ją­ce dzia­ła­nie ukła­du dokrew­ne­go (tzw. Endo­cri­ne Disrup­tors (ED)), jest uwa­ża­ne za zagro­że­nie prio­ry­te­to­we. Związ­ki te nawet w bar­dzo niskich stę­że­niach, w jakich wystę­pu­ją w śro­do­wi­sku natu­ral­nym, mogą pro­wa­dzić do poważ­nych zabu­rzeń hor­mo­nal­nych u popu­la­cji gene­ral­nej, w tym zabu­rzeń roz­rod­czo­ści kobiet i męż­czyzn. Do takich sub­stan­cji w 2015 roku włą­czo­no poli­chlo­ro­wa­ne naf­ta­le­ny (PCNs), wśród któ­rych za naj­bar­dziej tok­sycz­ny kon­ge­ner uwa­ża­ny jest hek­sa­chlo­ro­na­fta­len (HxCN). W UE zale­ca się dla PCNs wyko­na­nie badań tok­sy­ko­lo­gicz­nych, szcze­gól­nie uwzględ­nia­ją­cych ich wpływ na gospo­dar­kę hor­mo­nal­ną. Brak jest badań in vivo dla PCNs oce­nia­ją­cych ich poten­cjal­ny wpływ na układ płcio­wy u sam­ców. Stąd celem moich badań będzie oce­na wła­ści­wo­ści (anty)androgennych hek­sa­chlo­ro­na­fta­le­nu (HxCN) z wyko­rzy­sta­niem mode­lu wyka­stro­wa­ne­go sam­ca szczu­ra w teście bio­lo­gicz­nym Her­sh­ber­ge­ra zgod­nie ze zwa­li­do­wa­ny­mi wytycz­ny­mi OECD 441. W teście tym oce­nia­nych będzie pięć zależ­nych od andro­ge­nów narzą­dów, m.in. dobrzusz­ny płat gru­czo­łu kro­ko­we­go i parzy­ste gru­czo­ły Cow­pe­ra. Wyko­na­ne zosta­ną tak­że bada­nia histo­pa­to­lo­gicz­ne, pomiar masy innych narzą­dów oraz ana­li­za stę­żeń wybra­nych hor­mo­nów w suro­wi­cy krwi, tj. LH, FSH, testo­ste­ro­nu, oraz T3,. Uzy­ska­ne wyni­ki pozwo­lą wstęp­nie oce­nić zagro­że­nia męskiej popu­la­cji gene­ral­nej na PCNs oraz ukie­run­ko­wać kolej­ne bada­nia. Pla­no­wa­ne bada­nie ma cha­rak­ter nowa­tor­ski.

---

dr n. farm. Żyro (Zakład Che­mii Bio­nie­or­ga­nicz­nej)

Tytuł pro­jek­tu: Koor­dy­na­cyj­ne związ­ki sre­bra z ligan­da­mi o budo­wie azo­lo­wej. Syn­te­za, oce­na wła­ści­wo­ści che­micz­nych i bio­lo­gicz­nych

Pro­jekt zakła­da prze­pro­wa­dze­nie syn­te­zy trwa­łych i aktyw­nych bio­lo­gicz­nie kom­plek­sów Ag⁺ z tyni­da­zo­lem i keto­ko­na­zo­lem. Aktyw­ność bio­lo­gicz­na sub­stan­cji pozo­sta­je w ści­słym związ­ku z ich budo­wą che­micz­ną, więc do badań wybra­no leki o struk­tu­rze pochod­nych N‑heterocyklicznych, któ­re wyka­zu­ją sze­ro­kie spek­trum dzia­ła­nia. Syn­te­za kom­plek­sów tych związ­ków z Ag⁺ daje nadzie­ję, nie tyl­ko na roz­sze­rze­nie spek­trum dzia­ła­nia bio­lo­gicz­ne­go, ale rów­nież na wzrost tej siły jako efekt syner­gi­zmu addy­cyj­ne­go bądź hype­rad­dy­cyj­ne­go. W opar­ciu o wła­ści­wo­ści bio­lo­gicz­ne wybra­no ligan­dy, któ­re sta­no­wią obie­cu­ją­cy mate­riał do prze­ła­ma­nia opor­no­ści szcze­gól­nie szcze­pów wie­lo­le­ko­opor­nych. Szcze­gó­ło­we cele tego pro­jek­tu obej­mu­ją: opra­co­wa­nie meto­dy syn­te­zy z uwzględ­nie­niem badań wła­ści­wo­ści fizy­ko­che­micz­nych i warun­ków reak­cji; oce­nę czy­sto­ści meto­da­mi spek­tro­sko­po­wy­mi; oce­nę foto­tr­wa­ło­ści i wła­ści­wo­ści fizy­ko­che­micz­nych oraz oce­nę dzia­ła­nia bio­lo­gicz­ne­go z wyko­rzy­sta­niem pato­ge­nów oraz komó­rek nowo­two­ro­wych, jak rów­nież wyko­na­nie wstęp­nej oce­ny bio­zgod­no­ści nowych związ­ków.

---

dr n. farm. Damian Wodziń­ski

Tytuł pro­jek­tu: Oce­na eks­pre­sji genów i stop­nia fos­fo­ry­la­cji wybra­nych bia­łek nale­żą­cych do szla­ku sygna­ło­we­go JNK u pacjen­tów z rakiem jeli­ta gru­be­go

Rak jeli­ta gru­be­go jest dru­gim naj­częst­szym nowo­two­rem zło­śli­wym w naszym kra­ju. Roz­wój tego nowo­two­ru wią­za­ny jest z zabu­rze­nia­mi szla­ku sygna­ło­we­go trans­for­mu­ją­ce­go czyn­ni­ka wzro­stu β, anga­żu­ją­ce­go poza biał­ka­mi SMAD rów­nież biał­ka nale­żą­ce do tzw. nie­ka­no­nicz­nych ście­żek prze­kaź­nic­twa TGF-β, do któ­rych zali­cza­my m.in. szlak JNK.

Celem usta­le­nia, czy zmia­na sygna­li­za­cji w obrę­bie tego szla­ku zaan­ga­żo­wa­na jest w pato­ge­ne­zę raka jeli­ta gru­be­go prze­pro­wa­dzo­na zosta­nie ilo­ścio­wa oce­na eks­pre­sji genów MAP2K4 oraz MAP2K7, kodu­ją­cych kina­zy akty­wu­ją­ce kaska­dę JNK: MKK4 i 7. Doko­na­na zosta­nie rów­nież oce­na pozio­mu eks­pre­sji genów kodu­ją­cych dwie izo­for­my kina­zy JNK: MAPK8 i MAPK9, po któ­rej zosta­ną pod­da­ne ana­li­zie biał­ka kodo­wa­ne przez te geny pod wzglę­dem stop­nia ich ufos­fo­ry­lo­wa­nia.

Wyni­ki porów­naw­cze gru­py badaw­czej i kon­tro­l­nej pozwo­lą na zwe­ry­fi­ko­wa­nie roli genów kodu­ją­cych kina­zy szla­ku JNK w trans­for­ma­cji nabłon­ka jeli­ta gru­be­go. Dodat­ko­wo, oce­nio­ny zosta­nie wpływ akty­wa­cji kina­zy JNK na ten pro­ces a potwier­dze­nie udzia­łu bada­nych czyn­ni­ków w roz­wo­ju nowo­two­ru będzie mogło zostać wyko­rzy­sta­ne w przy­szło­ści do opra­co­wa­nia nowych narzę­dzi dia­gno­stycz­nych lub stać się celem tera­pii per­so­na­li­zo­wa­nej.