Otwarte dane badawcze – nowe regulacje
Parlament Europejski przyjął nowe rozwiązania w zakresie otwartego dostępu do danych będących rezultatami działań finansowanych ze środków publicznych. Wśród instytucji objętych nowymi zasadami są m.in. organizacje prowadzące badania.
Dyrektywa w sprawie otwartych danych i informacji dotyczących sektora publicznego ma znacznie poprawić dostępność i innowacyjne wykorzystanie danych publicznych i tych finansowanych ze środków publicznych, a to z kolei przyczynić się do rozwoju technologii wymagających dużych ilości danych, takich jak sztuczna inteligencja.
Cały komunikat można znaleźć na stronie europa.eu.
W sprawie zarządzania danymi badawczymi wypowiedział się Dyrektor Narodowego Centrum Nauki – Zbigniew Błocki. W liście do środowiska naukowego przypomniał o konieczności wdrażania w uczelniach zasad otwartości w nauce, m.in. poprzez:
- przyjęcie instytucjonalnej polityki otwartego dostępu,
- wyznaczenie przez kierowników jednostek naukowych i uczelni pełnomocników ds. Open Access (OA),
- wspieranie modelu otwartego czasopism,
- korzystanie z doświadczeń i potencjału bibliotek prowadzących otwarte repozytoria.
Uniwersytet Medyczny w Łodzi jako jeden z pierwszych w Polsce przyjął Politykę Otwartości. Utworzono również stanowisko pełnomocnika ds. Otwartego Dostępu, które objął prof. dr hab. n. med. Michał Polguj. W uczelni realizowany jest projekt InterScienceCloud, mający na celu udostępnianie danych naukowych z wielu obszarów działalności naukowej na jednej wspólnej platformie webowej.
Dodatkowo NCN zapowiada, że wraz z innymi instytucjami finansującymi badania naukowe zrzeszonymi w Science Europe podejmie działania mające na celu wypracowanie wspólnych europejskich wytycznych dotyczących zarządzania danymi naukowymi i sposobu ich udostępniania w tzw. otwartym dostępie. W bieżącym roku planuje się również wprowadzenie do formularza wniosku o finansowanie projektu załącznik, w którym wnioskodawca przedstawi skrócony plan zarządzania danymi badawczymi (z ang. Data Management Plan).
Cały list Dyrektora NCN można znaleźć na stronie internetowej.
Dodatkowe informacje:
- Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce (Ministerstwo Cyfryzacji)
- Science Europe. Practical guide to the international alignment of research data management
- umed.pl