Aktualności

Zmarł Profesor Ryszard Gryglewski


Z przy­kro­ścią zawia­da­mia­my o śmier­ci Pro­fe­so­ra Ryszar­da Gry­glew­skie­go, jed­ne­go z naj­wy­bit­niej­szych twór­ców współ­cze­snej far­ma­ko­lo­gii i far­ma­ko­lo­gii kli­nicz­nej ukła­du krą­że­nia,
lau­re­ata tytu­łu dok­to­ra hono­ris cau­sa Uni­wer­sy­te­tu Medycz­ne­go w Łodzi w 2005 r.

W obli­czu śmier­ci trud­no o sło­wa, któ­re odda­wa­ły­by ból i smu­tek.
Cięż­ko uwie­rzyć w stra­tę.
Peł­ni empa­tii, łączy­my się z rodzi­ną i bli­ski­mi Pro­fe­so­ra,
Rek­tor, Senat i spo­łecz­ność aka­de­mic­ka Uczel­ni. 

Pro­fe­sor uro­dził się 4 sierp­nia 1932 roku w Wil­nie. W 1955 roku ukoń­czył Wydział Lekar­ski AM w Kra­ko­wie. Dwa lata póź­niej obro­nił pra­cę dok­tor­ską doty­czą­cą pochod­nych sul­fo­ny­lo­mocz­ni­ka. Już wte­dy, nie­speł­na rok po wpro­wa­dze­niu pierw­sze­go leku z tej gru­py do lecze­nia cukrzy­cy typu 2, zwró­cił uwa­gę na ich poza­trzust­ko­we mecha­ni­zmy dzia­ła­nia. Od 1965 do 2003 roku kie­ro­wał Kate­drą Far­ma­ko­lo­gii AM w Kra­ko­wie. W roku 1976 roku został pro­fe­so­rem zwy­czaj­nym Wydzia­łu Lekar­skie­go uczel­ni.

Głów­ne zain­te­re­so­wa­nia nauko­we Pro­fe­so­ra Gry­glew­skie­go kon­cen­tro­wa­ły się na bada­niach roli śród­błon­ka w regu­la­cji ukła­du krą­że­nia. Ich szcze­gól­nie spek­ta­ku­lar­nym rezul­ta­tem było odkry­cie pro­sta­cy­kli­ny w 1976 roku wspól­nie z S. Bun­tin­giem, S. Mon­ca­dą i sir J.Vane,m. Bada­nia Pro­fe­so­ra wyka­za­ły, że wydzie­la­nie pro­sta­cy­kli­ny i EDRF przez komór­ki śród­błon­ka jest pro­ce­sem sprzę­żo­nym oraz wyja­śni­ły wpływ nad­tlen­ków lipi­dów na bio­syn­te­zę pro­sta­cy­kli­ny. Wyni­ki badań Pro­fe­so­ra Gry­glew­skie­go nad fizjo­pa­to­lo­gią śród­błon­ka sta­no­wi­ły pod­sta­wę teo­rii o roli nie­do­bo­ru pro­sta­cy­kli­ny w roz­wo­ju miaż­dży­cy. Nie­zwy­kle waż­nym polem badań far­ma­ko­lo­gicz­no — kli­nicz­nych Pro­fe­so­ra Gry­glew­skie­go była ana­li­za wpły­wu ACE-inhi­bi­to­rów, sta­tyn, tie­no­pi­ry­dyn i nie­ste­ro­ido­wych leków prze­ciw­za­pal­nych na funk­cję śród­błon­ka. Zaowo­co­wa­ły one m.in. pierw­szą na świe­cie infor­ma­cją o moż­li­wym związ­ku sto­so­wa­nia selek­tyw­nych inhi­bi­to­rów COX‑2 z ryzy­kiem poważ­nych powi­kłań naczy­nio­wo-zakrze­po­wych. Pro­fe­sor Gry­glew­ski odkrył, że glu­ko­kor­ty­ko­ste­ro­idy hamu­ją syn­te­zę pro­sta­glan­dyn poprzez zaha­mo­wa­nie uwal­nia­nia kwa­su ara­chi­do­no­we­go z fos­fo­li­pi­dów bło­no­wych i wspól­nie z prof. Andrze­jem Szcze­kli­kiem wyja­śnił zwią­zek zaży­wa­nia aspi­ry­ny z napa­da­mi ast­my oskrze­lo­wej. Wyka­zał rów­nież trom­bo­li­tycz­ne dzia­ła­nie leków prze­ciw­płyt­ko­wych: tiklo­pi­dy­ny i klo­pi­dro­gre­lu. Opi­sał tak­że para­doks pro­za­krze­po­we­go dzia­ła­nia t‑PA i strep­to­ki­na­zy. Nauko­we wizjo­ner­stwo Pro­fe­so­ra Gry­glew­skie­go stwo­rzy­ło innym bada­czom pod­sta­wy do wie­lu waż­nych odkryć, w tym m.in. trom­bok­sa­nu A2 i lipo­kor­ty­ny oraz iden­ty­fi­ka­cji EDRF jako tlen­ku azo­tu.

Pro­fe­sor Gry­glew­ski opu­bli­ko­wał ponad 400 prac ory­gi­nal­nych, z cze­go wie­le w naj­zna­ko­mit­szych pismach nauko­wych (Natu­re, NEJM, Lan­cet, Scien­ce) i był jed­nym z naj­czę­ściej cyto­wa­nych pol­skich naukow­ców w ostat­nim 50 — leciu. Uzna­nie świa­to­wej pozy­cji nauko­wej Pro­fe­so­ra Gry­glew­skie­go doku­men­tu­je 8 tytu­łów Dok­to­ra Hono­ris Cau­sa nada­nych przez kra­jo­we, euro­pej­skie i ame­ry­kań­skie uczel­nie medycz­ne, tytu­ły człon­ka hono­ro­we­go wie­lu kra­jo­wych i mię­dzy­na­ro­do­wych towa­rzystw nauko­wych oraz udział w kil­ku­na­stu komi­te­tach redak­cyj­nych pre­sti­żo­wych cza­so­pism nauko­wych świa­to­wej ran­gi.

Pro­fe­sor Gry­glew­ski był Hono­ro­wym Prze­wod­ni­czą­cym Fun­da­cji Jagiel­lo­nian Medi­cal Rese­arch Cen­ter. człon­kiem zwy­czaj­nym PAN. Peł­nił wie­le funk­cji w orga­ni­za­cjach o cha­rak­te­rze euro­pej­skim i świa­to­wym, w tym m.in eks­per­ta WHO w Komi­te­cie Leków, wice­pre­zy­den­ta IUPHAR i dyrek­to­ra NATO Advan­ces Stu­dy Cour­se. W latach 1981–84 peł­nił funk­cje Rek­to­ra AM im. Miko­ła­ja Koper­ni­ka w Kra­ko­wie.

Pro­fe­sor Gry­glew­ski został uho­no­ro­wa­ny za osią­gnię­cia nauko­we o wiel­kim zna­cze­niu dla współ­cze­snej far­ma­ko­lo­gii i medy­cy­ny kli­nicz­nej m.in.: Nagro­dą Fun­da­cji na rzecz Nauki Pol­skiej, tytu­łem Glo­ria Medi­ci­ne i Medi­cus Magnus oraz Krzy­żem Koman­dor­skim Polo­nia Resti­tu­ta i Wiel­kim Krzy­żem C Polo­nia Resti­tu­ta.

Pro­fe­sor Gry­glew­ski był wie­lo­krot­nie zapra­sza­ny z wykła­da­mi ple­nar­ny­mi przez śro­do­wi­sko nauko­we Uni­wer­sy­te­tu Medycz­ne­go Łodzi.

 

  • Opublikowano: 3 lutego 2023
Podziel się na:
  • Facebook
  • LinkedIn
godło Polski

Uni­wer­sy­tet Medycz­ny w Łodzi
Ale­ja T. Kościusz­ki 4
90–419 Łódź
NIP 7251843739
REGON 473073308

BIP